Immofy Blog

Een B&B of camping beginnen aan de Costa Blanca, een droom of nachtmerrie?

Geschreven door José den Herder | 24/jan/2025

Droom je van het openen van een hotel, een wijnmakerij, een olijf- of oliemolen of zelfs een golfbaan op braakliggend terrein? Je bent zeker niet de enige, want veel mensen overwegen om hun droom te verwezenlijken en hun leven een nieuwe wending te geven.
Als aankoopmakelaar krijgen wij dan ook regelmatig vragen over de mogelijkheden en de wet- en regelgeving die hiermee gepaard gaan. Daarom hebben we geprobeerd een beknopt overzicht te geven van de complexe aanvraagprocedures die je kunt verwachten als je besluit je droomproject op rustieke grond in Spanje te realiseren.
Omdat het proces veel regels en voorschriften met zich meebrengt, is het belangrijk om goed voorbereid te zijn en niet zomaar in het diepe te springen. We raden je dan ook aan om je te laten adviseren door experts op het gebied van juridische en bouwtechnische zaken, zodat je geen onaangename verrassingen tegenkomt. Kortom, dit overzicht dient dan ook alleen als een basis.

Voorwaarden voor het openen van een toeristische OF Bedrijfsactiviteit op rustieke grond

Als je een Casa Rural, B&B of camping (bedrijfsactiviteit) wilt opzetten op rustiek land of niet-verstedelijkte grond, moet je speciale goedkeuring verkrijgen van zowel de lokale als de regionale overheid. Dit land is uitsluitend bestemd voor landbouw, bosbouw en natuurbeheer en dus moet er voor dat specifieke perceel een afwijking van de landbouwbestemming worden goedgekeurd. Daarnaast zijn er een aantal voorwaarden waaraan het perceel moet voldoen, zoals een minimale grootte van 5.000 m² en de aanleg van bijvoorbeeld goede toegangswegen en voldoende parkeerplaatsen. Daarnaast heb je een vergunning nodig om je bedrijf te openen en runnen. Dit heet Declaración de Interés Comunitario  of kortweg DIC genoemd.

Let op: Als de activiteit in urbaan of verstedelijkt gebied ligt, gelden er andere regels en voorschriften.

Hoe gaat de aanvraag van een DIC in zijn werk?

We leggen het je uit in een stappenplan en raden aan om op voorhand al een multidisciplinair team (denk hierbij aan; gespecialiseerd architect, ingenieur, aannemer en jurist)  in te schakelen om je hierbij te begeleiden, zodat er geen fouten of misverstanden ontstaan tijdens het proces. Dit kost je niet alleen extra geld, maar vooral nog meer tijd.

1. Pre-project

    • Op het moment dat je in gedachten hebt om bijvoorbeeld een B&B in Spanje te beginnen, is een bedrijfsproject ontwerpen het eerste wat je moet doen, door middel van plannen en gedetailleerde documentatie, wat is opgesteld door een architect. Het zogenaamde ‘pré-project’.
      Gemiddelde tijd om een pre-project van een architect voor te bereiden: 3 - 6 maanden

2. Eerste indruk, pre-akkoord stadhuis

    • Dit pré-project moet worden voorgelegd aan de gemeenteraad om je een idee te geven of de gemeente bereid zou zijn de classificatie van het land te veranderen en het project goed te keuren. Dat wil zeggen, nadat alle mogelijke werkzaamheden en aanpassingen van gebouwen, infrastructuur en dergelijke zijn uitgevoerd.
      Gemiddelde tijd om een antwoord van het stadhuis te krijgen: 6 - 12 maanden

3. Definitief project

    • Nadat je van gemeente de bevestiging hebt ontvangen dat zij bereid zouden zijn een definitieve ontwerpverklaring van ‘gemeenschappelijk belang’ (DIC) goed te keuren, moet het definitieve project worden opgesteld door middel van plannen van gespecialiseerde architecten, ingenieurs etcetera. Een veel gedetailleerder project, wat uit 2 delen bestaat:
      • Urbanistische Project, dat een beschrijving moet bevatten van de activiteit en de installaties, de rechtvaardiging van de noodzaak van de locatie in de landelijke omgeving, de informatie- en planningsplannen, evenals de beschrijving van de toegangen tot de activiteit en de noodzakelijke werken, onder andere.
      • Landschappelijke Inpassingsstudie, waarvan de inhoud wordt aangepast aan het type voorgestelde activiteit en het landschap waarin deze zich bevindt.
      Zo dienen er bijvoorbeeld garanties te worden geleverd dat er drinkwater zal zijn en voldoende elektriciteitsvoorziening voor alle gasten en de gebruikte installaties, dat het milieu niet zal worden aangetast, dat er geen water zal verspild zal worden of schade aan de ecologische infrastructuur etcetera, zal aangebracht worden. Dit is een omvangrijk document van soms wel meer dan 100 pagina’s, afhankelijk van de omvang het project. 
      Gemiddelde tijd voor een architect om definitief project op te stellen: 6 - 15 maanden

4. Goedkeuring door het stadhuis

    • Het definitieve project moet worden bestudeerd door de gemeente en goedkeuring krijgen van de gemeenteraad.
      Gemiddelde tijd om een definitief project te laten goedkeuren door de gemeente: 6 - 12 maanden
  • 5. Goedkeuring definitief project door de regionale overheid

    • Nadat de gemeente haar goedkeuring heeft gegeven, dient het project te worden ingediend bij de Comunidad Valencia. Er is individuele goedkeuring nodig van alle afdelingen van de regionale overheid, zoals industrie, toerisme, milieu etcetera. Als er één departement geen fiat geeft, kan je het project als afgewezen beschouwen.
      Indien de Regionale Overheid het project goedkeurt, zullen zij alle noodzakelijke werkzaamheden aangeven, die je moet uitvoeren in en rond het pand. Denk daarbij aan aanleg elektriciteit (voldoende capaciteit, nieuwe aanvoerlijn, extra transformator etc.), watervoorziening (drinkwater via netwerk of in een depot, put slaan etc.), toegangswegen (goede bereikbaarheid, verbreding, nieuwe aanleg etc.), riolering / septische put, (regen)waterafvoer, parkeerplaatsen, (brand)veiligheid etc.
      Je wordt je gevraagd om de bovengenoemde werken uit te voeren volgens de administratie voorwaarden en pas daarna wordt het land waar het onroerend goed is gelegen, van "rustiek" naar "commercieel / hotel" overgebracht.
      Gemiddelde tijd om het definitieve antwoord van de regionale regering te krijgen: 1-3 jaar (!)

Conclusie: De totale termijn om het DIC te verkrijgen is 3-6 jaar, afhankelijk van het project en de regio.

Je hebt de DIC ontvangen, wat zijn nu de vervolgstappen?

1. Aanvraag activiteitenvergunning

    • Zodra de infrastructuurwerkzaamheden zijn voltooid, kan je de definitieve activiteitenvergunning voor het stadhuis aanvragen. Er moet een project voor het openen van een activiteitsvergunning aan het stadhuis worden gepresenteerd. Dit zal middels een ander project van de architect, namelijk gericht op de bedrijfsactiviteit, worden doorgegeven aan het stadhuis. Je kan de procedure alvast opstarten tijdens de aanvraag voor de DIC en hopen dat de gemeente je de vergunning reeds toekent onder de conditie dat de DIC wordt goedgekeurd.
      Deze licentie kan 3 - 6 maanden duren, afhankelijk van het project en het gebied.

En ben je er dan eindelijk?

Nee, want er zijn nog een paar stappen om te nemen. Deze kan je al wel grotendeels voorbereiden om zodoende de tijd van implementatie ervan te verkorten.

1. Registratie van een bedrijf of als zelfstandige

    • Als het stadhuis het project voor de activiteit goedkeurt, dan krijg je de licentie en dien je het bedrijf als zelfstandige of een SL ('Sociedad Limitada' - vergelijkbaar met een BV) te registreren, evenals alle gezondheidsvereisten en vergunningen, certificaten, enz. aan te vragen. Neem hiervoor een gestor of fiscalist in de hand. In een SL kunnen bijvoorbeeld al de benodigde fondsen worden ondergebracht en er kan vanuit de SL worden gefactureerd.

2. Registratie in toeristische departement

    • Als laatste, is het raadzaam om je het bedrijf in de toeristische / zakelijke departement te registreren voor benoeming van de categorie waar je bedrijf onder gaat vallen, bijvoorbeeld een *- of **-sterren hotel, B&B, casa rural etc. Dit met oog op de commerciële lancering van je logement op websites of social media.
      Deze registratie is afhankelijk van de snelheid van de inspectie.

Zijn er gevallen waarbij je géén DIC hoeft aan te vragen??

Een DIC (Declaración de Interés Comunitario) kan worden vermeden als het de volgende exploitaties betreft, mits de gemeente anders beslist:

    1. Logies voor plattelandstoerisme, horecagelegenheid of vergelijkbaar, op voorwaarde dat de actie betrekking heeft op het herstel van traditioneel architecturaal erfgoed of het stedenbouwkundig plan is aangepast aan deze wet én de bebouwde oppervlakte niet groter is dan 500 m2.
    2. Wijnkelders, oliemolens (denk aan olijfolie) of andere faciliteiten voor de agro-voedingsindustrie

Er zijn nog meer uitzonderingen, maar deze zijn vrij complex en te uitgebreid om in deze blog te beschrijven. Hiervoor verwijzen we je in voorkomend geval door naar een expert op dit gebied.

Dan zijn bij een wetswijziging (Ley 1/2019, de 5 de febrero) er ook gemeentes vrijgesteld van de aanvraag van een DIC. De complete lijst kan je hier (Anexo 4) nakijken.

Kort gezegd, betekent dit dat men altijd als eerste een vergunning (project) zal moeten aanvragen voor je plannen bij de betreffende gemeente, met expliciete verwijzing naar de vrijstelling voor de verklaring van communautair belang (DIC).
In de volgende gevallen zou het kunnen dat genoemde DIC niet nodig is voor het gebruik of de ontwikkeling van gemeenschappelijke rustieke grond:

a) In gemeenten die volgens de territoriale strategie van de Comunidad Valenciana als landelijk gebied ('rural' - groen op het kaartje) worden aangemerkt.

b) In gemeenten die als tussenliggend gebied ('franja intermedia' - oranje op het kaartje) worden beschouwd volgens dezelfde territoriale strategie, mits de grond een bestemmingsplan heeft dat voldoet aan de huidige wetgeving. Ook moet uitdrukkelijk worden aangegeven dat een deel van het gemeentelijke gebied vrijgesteld is van deze verklaring, omdat het kenmerken vertoont die typisch zijn voor landelijk gebied, waarbij rekening wordt gehouden met factoren zoals bevolkingssamenstelling, bereikbaarheid, economie en sociale aspecten. In praktijk komt het erop neer, dat veel gemeenten hun bestemmingsplan nog niet hebben aangepast en vaak ook niet van plan zijn om dat te gaan doen. In dat geval, dien je bovenstaande procedure te volgen.

NB In de gebieden aangeduid met Cota 100 (blauw op het kaartje), dient altijd een DIC te worden ingediend.

 

Zijn er bijkomende kosten om rustiek land een andere bestemming te geven?

Ja, er zijn kosten verbonden aan het transformeren van de bestemming van rustiek of onbebouwd land. Wanneer de bestemming van het land wordt gewijzigd, verhoogt dit tenslotte de waarde van het perceel. Volgens de Wet 1/2019 wordt een gebruik- en inrichtingvergoeding vastgesteld bij de verklaring van gemeenschapsbelang, die door de gemeenteraad wordt bepaald. Deze vergoeding bedraagt 2% van de geschatte kosten voor de benodigde bouwwerkzaamheden en diensten.

    • De kosten worden voorlopig vastgesteld en definitief goedgekeurd, wanneer de begroting van het bouwproject en de vergunningen worden verstrekt.
    • De vergoeding is eenmalig verschuldigd bij het verkrijgen van de bouwvergunning. De gemeente kan instemmen met splitsing of uitstel van betaling binnen de geldigheidsduur van de vergunning.

Er zijn echter uitzonderingen:

    • De gemeente kan de vergoeding kwijtschelden voor non-profitactiviteiten (zoals welzijn, gezondheidszorg of culturele projecten) of de vergoeding met 50% verlagen voor industriële, duurzame of werkgelegenheid-gerelateerde projecten.
Als de vergoeding niet wordt betaald, wordt de verklaring van gemeenschapsbelang (DIC) en de bouwvergunning ingetrokken.
Deze vergoeding wordt geïnd door de gemeente.

CONCLUSIE

Het openen van een toeristische activiteit zoals een Casa Rural, B&B of camping op rustieke grond in Spanje vereist specifieke goedkeuringen van zowel de lokale als regionale overheid. Aangezien rustieke grond in principe bestemd is voor landbouw, natuurbeheer of bosbouw, moet de bestemming van het land vaak aangepast worden. Daarnaast moeten er verschillende voorwaarden worden nageleefd, zoals een minimale perceelsgrootte van 5.000 m² en het verkrijgen van een Declaración de Interés Comunitario (DIC) is meestal noodzakelijk. Dit proces is complex en kostbaar (reken op 25.000 - 75.000€ afhankelijk van het project - exclusief bouwkosten). Bovendien kan het proces tussen de 3 en 6 jaar duren, afhankelijk van het project en de regio.

In sommige gevallen zijn er uitzonderingen en kan een DIC-procedure worden vermeden, bijvoorbeeld bij het herstel van historisch erfgoed of agro-industriële initiatieven onder strikte voorwaarden. Gezien de complexiteit van het proces is het in de arm nemen van goede professionals zoals een bevoegde en gespecialiseerde architect, ingenieur en jurist een must! Met de juiste voorbereidingen, ondersteuning en advies, maar vooral ook véél geduld, kan het openen van een toeristische activiteit op rustieke grond succesvol worden gerealiseerd. 
Kortom, met de juiste expertise en een goed plan, kan deze uitdaging zich omzetten in een kans om je Spaanse droom werkelijkheid te maken!

Nog een laatste tip: De minst risicovolle en waarschijnlijk snelste manier om je Spaanse droom te verwezenlijken, is om een reeds bestaand en gecertificeerd concept over te nemen, wat alle papierwerk reeds op orde heeft.

Met dank aan: Casas Benali, Refugio Marnes, Casa Bons Aires, B&B Buena Idea, Camping Natura en Camping Refugio Guadelest

Disclaimer

Deze tekst is uitsluitend bedoeld als informatief en biedt een algemeen overzicht van de voorwaarden en procedures met betrekking tot het openen van een toeristische activiteit op rustieke grond in Spanje. Immofy is geen juridische of specialistische expert op dit gebied en kan geen garanties geven over de juistheid, volledigheid of actualiteit van de informatie en er kunnen geen rechten aan worden ontleend. Gezien de complexiteit van de regelgeving en de variaties per regio, adviseren wij altijd om een gespecialiseerde expert, zoals een advocaat, notaris of lokale architect, te raadplegen voor persoonlijk en professioneel advies bij het starten van een project.

Bronnen: